Dersom du ynskjer å få tak i eldre dokumentasjon om din eigedom, eller ein byggesak der kan du sende ein førespurnad til vårt arkiv. Det kan vere at dokumentasjon ligg i fjernarkiv som må bli lasta opp før vi kan gje den til deg. Nokre gongar kan det vere at ein ikkje finn dokumentasjonen som du søker etter.

For å sende slik førespurnad skriv:

• Kva det gjelder
• Gards- og bruksnummer (gbnr.)
• Adresse
   
•  Send e-post til postmottak

Du kan bygge mindre tiltak utan å søke om løyve. Det betyr at du kan bygge eller sette opp noko på eigedomen din utan søknad. Det er viktig at alle vilkår som krav i arealplan, forbod, lov og forskrift er oppfylt.  

•  Meir informasjon finn du på sida vår: Bygge utan å søke
   

Om du ikkje finn svaret på om du kan bygge utan søknad kan vi rettleie deg. For at det ikkje skal bli reist tvil om at du har bygd noko ulovleg, eller lovnader om kva som gjeld for din eigedom, ber vi om at du sender oss ein skriftleg førespurnad. 

•  Send e-post til byggesak

Dersom du vil bygge eller føre opp noko som er i strid med lov, forskrift eller plan, må du søke om dispensasjon. Kommunen kan gje varig eller mellombels dispensasjon frå føresegner gjeve i eller i medhald av plan- og bygningslova.  

Du kan søke om dispensasjon for fleire forhold i same søknad. Gebyret vert som regel lågare dersom det vert handsama i ei sak. 

• Meir informasjon finn du på sida vår: Dispensasjon

Handsaming av byggesaker og andre tenester blir fakturert etter betalingssatsar i Sunnfjord kommune. Gebyret kan bli regulert gjennom kva du skal bygge, og storleiken på det. 

Betalingssatsar for byggesak

Når du skal søke om byggeløyve må du sende med teikningar og situasjonsplan. Det er viktig at kommunen får teikning av alle dei planlagde endringane/nybygg utforma slik det er enkelt å sjå kva du søker om. 

Kravet til teikning og situasjonsplan avheng av kva du skal bygge.

For meir informasjon om kva kravet til teikningar er sjå Bygge sjølv utan fagfolk

Dersom du vil ha eit møte med kommunen for å avklare forhold og føresetnadar for eit byggetiltak kan du bestille ein førehandskonferanse.

Føremålet med ein førehandskonferanse er etablere tidleg kontakt for å avklare føresetnadar og krav for den vidare sakshandsaminga. Du som byggherre, «tiltakshavar», og ansvarleg søkar møter då ein sakshandsamar frå kommunen. 

For meir informasjon om slikt møte sjå Førehandskonferanse

Om du skal bruke eit bygg, eller delar av eit bygg, til noko anna enn det er bygd eller godkjent for, må du søke om bruksendring.

Bruksendring kan til dømes vere å bruke ei hytte til bustadhus, gjere ei bod til soverom, loft til opphaldsrom. Slik bruksendring må du søke om løyve. 

Det er to ulike kategoriar bruksendring som er aktuelle. Avhengig av bruksendringa kan det vere: 

1. Du må søke, men du kan søke sjølv utan fagpersonar. Du er sjølv ansvarleg for søknaden og eventuelle byggearbeider. 
2. Du må søke, og søknaden må vere sendt inn av fagpersonar. Prosjektering og utføring av byggearbeider blir gjort av ansvarlege føretak. 

 Sjå Direktoratet for byggkvalitet sin rettleiar om bruksendring

For meir informasjon om bruksendring sjå Bruksendring

Du kan sjølv søke om å bygge, endre eller rive ein enkel frittliggande bygning på bebygd eigedom. Bygningen kan ikkje ha eit samla bruksareal eller bebygd areal over 70 m2. Den kan heller ikkje vere meint for å bu i. Den må vere i ein etasje, men kan vere underbygd med kjellar. Den kan ha loft dersom det ikkje vert rekna som etasje etter reglane.

Reglar for kva du kan søke og bygge sjølv går fram av byggesaksforskrifta SAK10 § 3-1 

At bygningen ikkje kan brukast for å bu i, betyr mellom anna at den ikkje kan vere for overnatting. Døme på bygning du kan søke om sjølv er: garasje, uthus, bod og verkstad. 

For meir informasjon om korleis du kan søke sjølv sjå Bygge sjølv utan fagfolk

Du kan sjølv søke om å bygge, endre eller rive eit enkelt tilbygg der verken samla bruksareal eller bebygd areal er over 50 m2. Tilbygget kan i tillegg vere underbygd med kjellar. Tilbygget må vere ein naturleg del av eksisterande bygning. Tilbygget kan ikkje vere ei eiga sjølvstendig bueining.

Avstand til nabogrense skal normalt vere 4 meter etter reglane i plan- og bygningslova. Gjeld tilbygget på ein garasjedel kan det vere andre reglar.

Eit tilbygg er eit bygg som blir ført opp ved sidan av eksisterande bygning. Det medfører ei utviding av bygningen si grunnflate, og har eige beresystem. Tilbygg er ikkje eit påbygg eller underbygging (kjellar). 

Reglar for kva du kan søke og bygge sjølv går fram av byggesaksforskrifta SAK10 § 3-1

For meir informasjon og rettleiing sjå Bygge sjølv utan fagfolk

Du kan bygge, endre eller rive eit tilbygg (veranda) inntil 15 m2 utan å søke. Om du skal gjere noko utan å søke må alle vilkåra vere oppfylt som føresegner i arealplan, lov og forskrift.

For meir informasjon om du må søke sjå Bygge utan å søke

Dersom du vil bygge, endre eller rive veranda over 15 m2 må du søke om byggeløyve. Du kan sjølv søke og stå ansvarleg for byggearbeidet for tilbygg inntil 50 m2. Dersom du overskrid storleiken må fagfolk søke for deg. 

For meir informasjon om å søke sjølv sjå Bygge sjølv utan fagfolk
Reglar for unntatt søknadsplikt går fram av byggesaksforskrifta § 4-1 

Dersom du vil gjere fritidsbustad om til heilårsbustad må du søke om bruksendring. Når heile eller delar av ein bygning blir tatt i bruk til, eller tilpassa for noko anna enn det opphaveleg er bygd og godkjent for må du søke om bruksendring. 

Slik bruksendring er eit søknadspliktig tiltak med krav om ansvarsrett. Det må då vere fagfolk som står for søknad, prosjektering og utføring. Det kan vere at du må gjere byggearbeider for å tilpasse bygningen til dagens krav.

Bruksendringa blir vurdert opp mot gjeldande krav i plan- og bygningslova. Bygningen må i utgangspunktet oppfylle alle krav som gjeld for den nye bruken. Det finst vilkår for å gjere unntak frå byggteknisk forskrift for eksisterande byggverk.

Bruken må vere i samsvar med gjeldande arealplan. Er den nye bruken i strid med føremålet i planen må du søke om dispensasjon. For eksempel om hytta ligg i eit regulert hyttefelt.

Sjå direktoratet sin rettleiar for bruksendring Sjå direktoratet sin rettleiar for bruksendring

For meir informasjon sjå Bruksendring

Kva du kan bygge og endre på eigedomen din er avhengig av gjeldande plan for området.

Kva plan som gjeld for din eigedom kan du finne på kommunen sine kartdata.

Er området regulert er det ein reguleringsplan. Dersom det ikkje er regulert er det kommuneplanens arealdel som gjeld. Om din eigedom er regulert, gjer vi merksam på at det kan vere forhold i kommuneplanens arealdel som har strengare føresegner enn reguleringsplan. 

For meir informasjon om kva du kan gjere på eigedomen din sjå Kva gjeld for din eigedom

For at det ikkje skal bli reist tvil om at du har bygd noko ulovleg, eller lovnader om kva som gjeld for din eigedom, kan du sende oss ein skriftleg førespurnad. 

Send e-post til byggesak

Når du skal gjere arbeid med pipe og eldstad er det to ulike kategoriar: 

1. Du kan gjere arbeidet utan å søke 
2. Du må søke, og søknad og arbeid må bli gjort av fagfolk

Ikkje søknadspliktige arbeid 

• Installering, endring og reparasjon av eldstad i eksisterande bygning innanfor ei branncelle eller bueining 
  • Døme på endring og reparasjon av eldstad er:
    Reinstallering, oppføring av brannmur, innmuring av pipestuss, friluftstilførsel, fundamentering av peis og arbeid som er naudsynt for å installere eldstaden 
• Reparasjon av pipe, så lenge ikkje pipa vert endra. 
  • Om pipa vert endra, som nytt røykrøyr eller glidestøyp, må du søke om løyve med hjelp av ansvarlege fagpersonar 
• Frittliggjande utepeis som er plassert minst 4 meter frå nabogrense, og som ikkje er til fare eller urimeleg ulempe for omgjevnaden. 

Søknadspliktig arbeider med hjelp av fagfolk

• Oppføring av skorstein/pipe 
• Innmontering av nytt innerrøyr 
• Riving og gjenoppbygging av skorstein under taket 
• Anna reparasjon av pipe som ikkje omtala ovanfor 
• Installering, endring og reparasjon av eldstad som gjeld meir enn ei brukseining eller branncelle i eksisterande bygg 

Søknadspliktige arbeider med pipe og eldstad må bli sendt inn av føretak med ansvar for søknad, prosjektering og utføring.

Søknad om rehabilitering av pipe skal innehalde: 

1. Søknad om løyve til tiltak 
2. Erklæring om ansvarsrett 
3. Gjennomføringsplan 
4. Dokumentasjon på brannteknisk godkjenning for produktet som skal bli brukt (sertifikat med godkjenningsnummer). Dersom pipe eller produkt ikkje er godkjent av SINTEF, må du stadfeste at det er testa og godkjent i samsvar med europeisk standard

Dersom du skal grave for å starte eit byggearbeid må du ha godkjent byggeløyve før graving tar til. Det betyr at du må ha søkt og fått løyve til byggearbeidet før graving.

Dersom du skal føre opp ein bustad, tilbygg, garasje og liknande som krev grunn- og terrengarbeid må du søke om løyve. Du må ha fått løyve før du kan begynne gravearbeidet.

For bygging av til dømes bustad, kan du søke om løyve i to-trinn. Rammeløyve og igangsetjingsløyve. Ansvarleg søkar kan søke om rammeløyve for heile byggeprosjektet. Dersom du får rammeløyve, kan du seinare søke om igangsetjingsløyve for delar av tiltaket, som grunnarbeider.

"Graveløyve" er ikkje eit løyve om terreng- og grunnarbeider for eit tiltak etter plan- og bygningslova 

Graveløyve er løyve til å grave langs kommunal veg, i park- og friområde. Det blir ofte forveksla med at du kan begynne gravearbeid for ditt byggeprosjekt.  

For informasjon om kva graveløyve er sjå Graving i eller graving langs veg

Det er krav om at byggegrunnen du skal gjere eit tiltak på, skal vere tilstrekkeleg sikker mot naturpåkjenningar. Det betyr at dersom du til dømes skal bygge ein garasje, bustad, tilbygg eller deling av eigedom, må det vere dokumentert tryggleik. 

Mest vanleg naturfare i byggesaker er skred og flaum. Kva kravet mot tryggleik er går fram av byggteknisk forskrift TEK17 kapittel 7

Krav til tryggleik mot fare, eller vesentleg ulempe som følgje av natur- og miljøforhold, gjeld for alle tiltak som er omfatta av plan- og bygningslova. Krava til tryggleik ved utviding og endring av eksisterande bygningar er dei same som for nybygg. 

Grunn kan berre byggjast på dersom det er tilstrekkeleg tryggleik mot naturfare. Kommunen pliktar å gje avslag på byggesøknad der det ikkje er dokumentert.

Sjå om din eigedom er kartlagd, og kva sannsynet er for naturfare på NVE Atlas

Dersom eigedomen din ligg i ei aktsemdssone for naturfare, må du sjølv dokumentere kva sannsynet er. Det betyr at det kan vere naturfare på eigedomen din, men den er ikkje kartlagt med noko sannsyn. For at kommunen skal kunne handsame byggesøknaden mot krava i forskrifta, må sannsynet mot naturfaren vere dokumentert.

Om eigedomen din ligg i ei faresone med eit kartlagt sannsyn, treng du ikkje slik dokumentasjon då vi veit sannsynet frå før. Sannsynet må vere lågare enn kravet mot tryggleik i forskrifta for at du skal få byggeløyve.

Du som tiltakshavar/utbyggar er sjølv ansvarleg for å hente inn dokumentasjon på tryggleiken mot naturfare. Dokumentasjonen må vere utført av fagpersonar.  

Er du i tvil om din eigedom har kartlagt faresone, eller ligg i eit område der det kan vere naturfare, ta kontakt med oss.

Om du vil lage ny, endre eller flytte avkøyrsle til kommunal veg må du søke om løyve.

Dersom du skal gjere noko som endrar forholda ved avkøyrsla, må du få godkjent løyve. For eksempel: 

• Etablering av ny avkøyrsle 
• Flytting av eksisterande avkøyrsle 
• Etablering av fleire bueiningar som skal bruke eksisterande avkøyrsle 

Kommunen har vilkår til korleis ei avkøyrsle skal utformast.  

• For meir informasjon sjå: Avkøyrsle frå kommunal veg

Når du er ferdig med å bygge det du har søkt om, må du søke om ferdigattest. Du kan ikkje ta i bruk eit tiltak/bygning før kommunen har gjeve ferdigattest eller mellombels bruksløyve. Alle byggesaker skal bli avslutta med ferdigattest.

Det er ulovleg å ta i bruk eit tiltak/bygning som du har søkt om, utan at det er gjeve ferdigattest/bruksløyve.

Dersom du har søkt sjølv om byggearbeidet må du og søke om ferdigattest. Kommunen gjer vedtak om ferdigattest om vilkåra er til stades. Som regel er det ei stadfesting på at det er bygd i samsvar med løyvet.

Om det står att mindre vesentleg arbeider på bygningen, kan du søke om mellombels bruksløyve. Dersom det ikkje er arbeid eller manglar som kan ha konsekvensar for sikkerheit, kan du få bruksløyve.

Kommunen må ikkje gje mellombels bruksløyve. Vi vil som regel at alle byggetiltak skal bli ferdigstilt innan rimeleg tid. I eit eventuelt vedtak om mellombels bruksløyve må kommunen setje ein frist der du må gjere arbeidet ferdig. Innan fristen må du då ha søkt om ferdigattest. 

• Sjå blankettar for søknad om ferdigattest eller mellombels bruksløyve

Om det er gjort mindre ikkje-søknadspliktige endringar i forhold til løyvet, må du legge ved dokumentasjon til søknaden: 

• Oppdatert situasjonsplan 
• Oppdatert teikningar

Fasadeendring er i utgangspunktet søknadspliktige. Det er likevel to unntak frå søknadsplikta, og det føreset at det er i samsvar med gjeldande arealplan: 

• Ei fasadeendring som ikkje fører til at bygningen sin karakter blir endra 
• Tilbakeføring av fasade til tidlegare dokumentert utførelse 

Du som tiltakshavar er ansvarleg for at fasadeendringa er i samsvar med føresegner gjeve i eller i medhald av plan- og bygningslova. Fasadeendringa må heller ikkje kome i strid med anna regelverk.

Om fasadeendringa du skal gjere er søknadspliktig er avhengig av ei konkret vurdering av korleis endringa vil påverke utsjånaden til bygningen. Det er underlagt noko skjønn. Bygningen sin karakter, utsjånad og plassering vil bli lagt vekt på. Hustype og utsjånad til omgjevndaen rundt vil og spele ei inn.  

Bygningar som i seg sjølv ikkje representerer ein eigenverdi bør kunne gjennomgå mindre fasadeendring utan at det blir vurdert at karakteren til bygningen blir endra. På verneverdige/historiske bygningar, bygningar med spesielle kvalitetar og bygningar i sentrumsområde, vil mindre fasadeendringa som regel vere søknadspliktige.

Mindre fasadeendring på rekkehus, fleirmannsbustadar og liknande, vil som regel vere søknadspliktige. Dette gjeld og bygging av veranda/tilbygg på tomannsbustadar, rekkehus osv.

Ikkje-søknadsplikte fasadeendringar 

Her går det fram mindre fasadeendringar som blir vurdert som ikkje-søknadspliktige. Det er føresetnad at bygningen ikkje har historisk verdi, eller at eksteriørkarakteren til bygningen blir endra. 

• Utskifting av vindauge/dør der dei nye har same storleik og utsjånad 
• Innsetting eller fjerning av mindre kjellarvindauge 
• Innsetting eller fjerning av lufteventilar 
• Tilbakeføring av fasade til dokumentert opphaveleg utsjånad 

Søknadspliktige fasadeendringar 

• Utskifting av vindauge/dør i anna storleik eller utsjånad der bygningen sin eksteriørkarakter blir endra 
• Innsetting og fjerning av vindauge der eksteriørkarakteren blir endra 
• Endring frå vindauge til dør, eller omvendt, der eksteriørkarakteren blir endra 
• Karnapp og utkraga konstruksjonar 
• Arkar og andre takoppbygg 
• Andre fasadeendringar 

Mindre fasadeendring på rekkehus, fleirmannsbustadar og liknande, vil som regel vere søknadspliktige. Dette gjeld og bygging av veranda/tilbygg på tomannsbustadar, rekkehus osv.

Er du i tvil om endringa er søknadspliktig, ta gjerne kontakt med oss. For spørsmål som gjeld søknadsplikt vil vi gjerne ha ein skriftleg førespurnad. Legg ved teikningar/bilete av bygningen før og etter.

• Send e-post til byggesak

Ein forstøtningsmur (støttemur) er ein mur som held oppe lausmassar og liknande i ei skråning, eller terrasert terreng.

Oppføring, endring og fjerning av mindre forstøtningsmur kan vere unnateke søknadsplikt dersom følgjande er oppfylt: 

• Muren har ein avstand frå nabogrense på minst 1,0 meter når muren har ei høgde på inntil 1,0 meter 
• Muren har ein avstand frå nabogrense på minst 4,0 meter når muren har ei høgde på inntil 1,5 meter 
• Forstøtningsmuren må ikkje vere i strid med reguleringsplan eller anna lovverk 

Som tiltakshavar er du ansvarleg for at forstøtningsmuren er i samsvar med føresegner gjeve i eller i medhald av plan- og bygningslova. Den kan heller ikkje vere i strid med anna regelverk. Du bør kontrollere om det er konkrete føresegner om mur i reguleringsplan for din eigedom.

Anna regelverk kan for eksempel vere veglova. Muren kan ikkje hindre sikt mot veg, eller vere til ulempe for omgjevnaden. 

Ver merksam på at muren ikkje blir bygd i strid med byggegrense i reguleringsplan. Om det ikkje er noko byggegrense i reguleringsplan er det veglova sine avstandskrav som gjeld.

Søknadspliktig støttemur 

Dersom støttemuren du skal bygge er søknadspliktig vil det vere krav om at det er fagfolk som står for søknaden, prosjektering og utføring. Det betyr at du sjølv som privatperson ikkje kan søke eller utføre arbeidet sjølv.  

For oppføring av enklare støttemur inntil 1 meter høgde kan kommunen likevel vurdere at du sjølv kan stå ansvarleg. 

Sikring mot fall
For høgder over 0,5 meter er det krav om sikring mot fall. Det er ditt ansvar at det blir løyst på ein forsvarleg måte. Dette gjeld sjølv om muren ikkje er søknadspliktig. Krav om sikring går fram av byggteknisk forskrift TEK17 § 8-3